I. Zatigarritasun-irizpideak ikertzen: 7

 Zenbaki bat faktore lehenetan deskonposatzeko, zatigarritasun-irizpideak ezagutzeak lana errazten du. Eskola-eremuan, aplikazio praktikoari begira, irizpide hauetako batzuk algoritmikoki ikasten dira normalean, duten alderdi interesgarrienari erreparatu gabe; hau da, zer dela eta funtzionatzen dute?Zenbakien berezko propietateen barnean dauden oinarrizko printzipioak aplikatzen badira anitz...

Read More

PROBLEMA 1 OPE-2023-EPE

 Jarraian doan aurkezpenean, 2023ko EPEan jarritako lehenengo problemaren ebazpen posible bat doakizue. Zenbakien Teoriako problema interesgarria...

Read More

Ekuazio-sistema linealak (Batxi 2-USE)

  Matematika II ikasgaiko ekuazio linealetako sistemen gaiaren bideo batzuk uzten dizkizuet jarraian. Bi multzotan sailkatuta daude:Laburpen teorikoak eta adibide ebatziak. Gaussen metodoa, Roucheren teorema, parametroen menpeko ekuazio-sistemen eztabaida eta Cramer-en metodoa. Selektibitateko ariketa ebatziak pausoz pauso azalduta. LABURPEN TEORIKOAK ADIBIDEKIN GAUSSEN METODOA ROUCHÉREN...

Read More

6174 zenbaki misteriotsua

1949. urtean Dattatreya Ramchandra Kaprekar (1905-1986) matematikari indiarrak 6174 zenbakiak bere baitan gordetzen zuen misterioa agerian utzi zigun, Harrezkero, zenbaki honek izen propioa du: Kaprekar konstantea.6174 konstantearen zifrak berrantolatzen baditugu, alde batetik, beheranzko ordenan (7641) eta, bestetik, goranzko ordenan (1467), bi zenbaki lortuko ditugu, eta horien arteko diferentzia...

Read More

PROBLEMA 3 (OPE-2021-EPE)

2021ko oposizioetan proba praktikoan jarritako hirugarren problema ebatziko dugu gaurko artikuluan. Geometria-problema interesgarria, ebazteko estrategia oinarrizko geometrian aurki dezakegu. Problemaren bi ebazpen proposatuko ditugu. Lehenengo metodoan triangelu zuzena zirkunferentzia batean inskribatzen da, erdibidekoak (erradioak) bi triangelu isoszeletan banatzen du hasierako triangelua eta biderkadura...

Read More

PARABOLA IRUDIKATZEN

Bigarren mailako funtzio polinomikoa edo funtzio koadratikoa grafikoki adieraztean guztiontzako ezaguna den parabola deritzon konika lortzen da.  Derrigorrezko bigarren hezkuntzan oinarrizko funtzioen gaian funtzio koadratikoa aztertzen dute gure ikasleek, eta funtzio honen adierazpen grafikoa zuzen marrazteak duen garrantzia azpimarratzen ohi dugu irakasleok.  Honela, hainbat ezaugarri:...

Read More

Liouvilleren problema. Kuboen batura baturaren karratua denean.

 Aritmetikaren meategian harribitxi disdiratsu ugari daude Matematikaren edertasunaren lekuko. Gaur aurkeztuko dugun harribitxi landua Joseph Liouville (1809-1882) matematikariari zor diogu. Liouvillek Matematikaren arlo askotan egin zuen lan: Zenbakien Teoria, Topologia Diferentziala, Analisi Konplexua, ... aipatzekoa da ere, zenbaki traszendenteen existentzia probatzen lehena izan zela....

Read More